Carpe Diem

Archive for the ‘Muzea’ Category

Pałac i otaczający go piękny romantyczny park zaprezentowałam w opisie i na zdjęciach poprzednim razem. Teraz chcę pokazać, co można było obejrzeć na wystawie stałej w Muzeum Czartoryskich na parterze pałacu. Została ona poświęcona dziejom i dziedzictwu kulturowemu rodziny książąt Czartoryskich. Na zewnątrz skwar, a w sali ekspozycyjnej panował przyjemny chłód. Byłam w komfortowej sytuacji, bo mogłam w ciszy i spokoju oglądać wystawione tutaj przedmioty. Zostały one wypożyczone przez Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie oraz w mniejszej części z Muzeum Zamoyskich w Kozłówce i puławskiego oddziału Centralnej Biblioteki Rolniczej.

To właśnie w Puławach narodziły się pewne tradycje i ideały, którym Czartoryscy byli wierni tak na uchodźctwie, jak i po powrocie do kraju. To m.in. troska o zachowanie narodowej tożsamości, propagowanie sprawy polskiej na arenie międzynarodowej, dbałość o rozwój kultury i sztuki, ofiarne działanie na rzecz spraw publicznych, a nade wszystko patriotyzm, bezinteresowność i moralność w działaniu.

Muzeum Czartoryskich postawiło sobie za cel upowszechnianie dziedzictwa przedstawicieli tego znamienitego rodu oraz krzewienie wiedzy na temat ich dokonań w dziedzinie sztuki, kultury i polityki.

Czartoryscy to magnacki ród książęcy herbu Pogoń Litewska. Ważną rolę odegrali na arenie politycznej w XVIII wieku. Wspierali działania narodowowyzwoleńcze.

Pokażę tutaj co ciekawsze eksponaty. Z pewnością większość moich czytelników nie ma sposobności obejrzeć ich osobiście, toteż przynajmniej tutaj można im się przyjrzeć z bliska.

Portrety: Adama Kazimierza Czartoryskiego, Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej i Anny z Sapiehów Czartoryskiej, żony księcia Adama Jerzego Czartoryskiego.

Skrzynka na datki od zwiedzających Świątynię Sybilli wykonana ok. 1815-20 roku.

Portret Adama Jerzego Czartoryskiego w wieku 18 lat i jego  frak szambelański (XIX wiek).

Klucz do zamka z inicjałami Izabeli Czartoryskiej. Odlew ręki Adama Jerzego Czartoryskiego.

Zegarek kieszonkowy z kluczykiem (XVIII/XIX wiek) oraz klucz szambelański.

Portret Konstantego Czartoryskiego w mundurze generalskim Księstwa Warszawskiego (1821r.).

Kaseta z rewolwerem Colt (to dar dla Adama Jerzego Czartoryskiego ze Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, XIX wiek) oraz filiżanka ze spodkiem Juliana Ursyna Niemcewicza (używał jej podczas pobytu w Paryżu, XVIII/XIX wiek). Następnie gałązka cedru posadzonego przy grobie Washingtona w Ameryce oraz XIX-wieczne przybory do pisania wykonane z drewna, hebanu, metalu i szkła kryształowego.

Portrety Zofii z Czartoryskich Zamoyskiej oraz ręce i głowa  Zofii, wykonane wg odlewu i maski pośmiertnej z marmuru białego i brekcjowego różowawego. Księżniczka została żoną Stanisława Kostki Zamoyskiego i matką jego dziesięciorga dzieci. Była kobietą bardzo urodziwą, uważaną wówczas za najpiękniejszą Polkę.

Tadeusz Kościuszko – medalion z portretem, odlew w brązie oraz jego szabla, wykonana ze stali, żelaza i hebanu. Trzecie zdjęcie przedstawia szpadę-pałasz księcia Augusta Czartoryskiego z XVIII wieku.

Tuż obok umieszczono w ekspozycji ryngraf oficerski i orzełek z kaszkietu.

Ze wzruszeniem czytałam słowa listu księżnej Izabeli Czartoryskiej do syna Adama Jerzego z 1800 roku. 

Moją uwagę zwróciła misternie zdobiona patera z XIX wieku, wykonana ze złoconego srebra oraz interesujący świecznik.

Dzięki staraniom muzeum pamięć o rodzinie Czartoryskich nie zaginie, a przesłanie Izabeli wyryte nad wejściem do Świątyni Sybilli: “Przeszłość – Przyszłości” będzie nadal aktualne. Kierując wzrok na kolejne eksponaty wystawy rozmyślałam o tym, że każdy prezentowany tu przedmiot ma swoją historię. Ktoś go wykonał, ktoś użytkował i przechował, byśmy mogli go obecnie tutaj obejrzeć. Przykładem jednym  z wielu jest też  komplet toaletowy z Hotelu Lambert. Z tego samego miejsca pochodzi  odznaka z wenty.

Z ciekawością przyglądałam się także sukni z popielatego rypsu z krynoliną księżnej Marii Amparo oraz zapinanym na guziki butom z wysoką cholewką.

Kiedyś notesy wyglądały nieco inaczej niż dziś. Prezentowany poniżej wykonano w wielką starannością i kunsztem. Obok – lornetka w etui, wykonana ze złota, emalii i kryształu górskiego (XIX wiek).

Obok zauważyłam figurę Izabeli z Czartoryskich Działyńskiej. To odlew gipsowy wykonany we Francji.

Na obrazie z 1863 roku przedstawiono “Śmierć Adama Jerzego Czartoryskiego” (autor – Louis Francois Prosper Roux).

Obok umieszczono portret księcia Józefa Poniatowskiego.

Zainteresowały mnie pięknie wykonane trzy klucze: do kaplicy pałacowej, do Świątyni Sybilli i do Domu Gotyckiego. Oryginalne kształty, prawda? Wykonano je m.in. ze złoconego brązu, żelaza, złoconego mosiądzu i stali.

Obraz przedstawia Świątynię Sybilli wśród zieleni parku.

Byłam jedyną zwiedzającą to miejsce, dlatego mogłam bez przeszkód poruszać się po sali ekspozycyjnej, by w ciszy i spokoju obejrzeć wszystkie zgromadzone tu przedmioty. Zatrzymując się przy kolejnych obiektach, dziś już muzealnych, prawie czułam obecność ich byłych właścicieli. Dziwne? Nie sądzę.

Czas opuścić piękny pałac w Puławach. Chciałam spędzić tutaj o wiele więcej czasu niż mogłam. Jednak mimo tego krótkiego czasu poczułam ten specyficzny nastrój, panujący w takich właśnie miejscach, w których przeszłość łączy się ze współczesnością. Każdemu przydałaby się taka lekcja historii, a szczególnie najmłodszym, którzy uczą się jej w przeważającej części li tylko z podręczników.

Jeśli ktoś posiada zdjęcia, szczególnie obiektów, które podczas mej tu wizyty były w remoncie (Świątynia Sybilli, Dom Gotycki), to proszę o ich udostępnienie. Zamieszczę z nazwiskiem autora oczywiście.